Аз жаргал гэж юу вэ?
Үнэнч болоод халамжтай япон эхнэртэй, олон төрлийн бөгөөд амттай хятад хоол зооглодог, уужим саруул хийгээд тохь тухтай англи байшинтай, их бөгөөд байнга өсч байдаг америкчуудынх нь шиг цалин авдаг хүнийг аз жаргалтай хүн гэлцдэг.
Хүйтэн хөндий болоод хувиа хичээсэн америк эхнэртэй, ганц төрлийн хийгээд заваан англи хүнстэй, давчуу хэр нь хуучны япон сууцтай, маш бага хэмжээтэй цагтаа буудаггүй «хятад» цалинтай хүнийг аз жаргалгүй хүн гэж ярьдаг.
Гэхдээ Хятадад хүмүүсийг эд баялаг ч аз жаргалтай болоход тус болоогүйг хэлэх хэрэгтэй болов уу. “Зо Пэнфен гэгч 300 лан зоостой хэр нь аз жаргалгүй нэгэн байжээ. Түүнийг У гэдэг оюутныд амьдардаг, уран бичээч даосын лам Зы анагаах гээд чадаагүй гэдэг” гэж хуучны домогт өгүүлдэг.
Гэсэн хэдий ч “хүүхэд, ургамал, амьтдаас хэрхэн жирийн бөгөөд баяр баясгалантай амьдрах урлагийг суралцвал”, хэрвээ “юунд ч санаа зоволгүй бүжиглэж, наадан тоглодог болбол” хүн заавал аз аргалтай болно гэж даосууд олон зууны турш сургасаар иржээ.
Харин хятадын өөр нэг сургаал болох күнзийн сургаалыг баримтлагчид аз жаргалыг хүлцэнгүй байхад оршдог гэж сургадаг байна. Эндээс нэг ийм түүх санаанд орж байна. Эрт дээр цагт нэгэн хаан албатдаа морь үзүүлээд түүнийгээ цаа буга гэж гэнэ.
Нэгэн албат нь үүнийг үгүйсгээд цаазлуулжээ. Тэгтэл албатуудынх нь нэг нь “Ямар сайхан цаа буга вэ” хэмээн дуу алдсаныг хаан гол зөвлөхөө болгосон нь урт удаан, аз жаргалтай амьдарсан байна.
Өдгөө ч хүлцэнгүй байдлыг Дундад улсад дээдэлдэг. Саяхан хятадын жирийн нэг эмэгтэй 100 насны сүүдэр зооглов. Насных нь ойг тохиолдуулан түүнээс сэтгүүлчид ярилцлага авахад тэрбээр: “Миний амьдрал хүнд байсан. Яггоны эзлэн түрэмгийллийг үзсэн, хоол унд болоод өмсөх зүүхээр үргэлж гачигддаг байлаа. Гэхдээ коммунист намын ачаар миний амьдрал их аз жаргаптай байсан гэж би боддог” гэжээ.
Гэтэл шинжлэх ухаайы коммунизмын онолыг үндэслэгчдийн нэг Фридрих Энгельс аз жаргалыг огт өөр зүйлтэй холбон тайлбарласан байна. Түүнээс нэг удаа: “Таны боддоор аз жаргал гэж юу вэ? Хэзээ даян дэлхийд хувийн өмч үгүй болж, эрх тэгш болох вэ?” гэж асуув. “Миний хувьд аз жаргал гэж 1840 оны ургацын “Гато Марго” гэдэг франц дарс юм” гэж Энгельс хариулжээ.
Энгельсийн үр сад болох орчин үеийн германчуудын үзэж буйгаар, аз жаргалтай болохын тулд өөдрөг үзэлтэй байх нь чухал юм. Тэд ингэж ярилаа. Германы гутлын пүүс Африк руу төлөөлөгчөө илгээжээ. Тэрбээр эргээд Герман руугаа: “Гутал борлуулах арга алга. Африкийн аборигенууд хөл нүцгэн явдаг юм байна. Ажил бүтсэнгүй” гэсэн гутранги цахилгаан илгээв.
Сэтгэлээр унасан төлөөлөгч элгээ тэврээд хүлээх зуур пүүсийн эзэн Африкийн тив рүү өөр нэгэн хүнийг явуулав. Удалгүй тэрбээр: “Африкт гутал борлуулах боломж асар их байна. Энд одоогоор бүгд хөл нүцгэн явж байна” гэж мэдээлжээ. Урам зориг орсон пүүс Африк руу гутал ачиж, их ашиг олжээ.
Өөдрөг бодолтой хоёрдахь төлөөлөгч абан тушаал ахиж, үлдсэн амьдралаа аз жаргалтай өнгөрүүлсэн гэдэг.
Далайн арлуудад хүчтэй салхи гарахыг аз жаргалд тооцдог байна. “Наргил модод найгаж, үр жимсээ газарт унагах цагт жимсний төлөө мод руу авирах хэрэггүй” гэж нутгийн уугуул иргэд тайлбарлажээ.
Аз жаргалын тухай нэгэн израиль хүнээс асуухад тэрбээр: “Маргааш нь нөгөөдрөөс сайхан байхыг аз жаргал гэнэ” хэмээн хариулсан байна. Израильд ийм нэг онигоо ярьдаг аж. Хаим: “Өнөөдөр би үнэхээр аз жаргалтай байна. Гурван жилийн өмнө алдсан хантаазаа оллоо”. Найз нь: “Юу гэнээ?”. Хаим: “Халуун усны газар очлоо, хувцсаа тайлж байгаад хантаазаа өмссөн байснаа харлаа”.
Тель-Авивын сурагч багшаасаа: “Яагаад Моисей аз жаргалыг хайж байна гээд 40 жилийн турш еврейчүүдийг дагуулан цөлөөр явсан бэ?” гэж асуухад “Нефть байхгүй газрыг л хайж байсан байхгүй юу” хэмээн хариулжээ.
Оросууд бас аз жаргалын тухай өөрийн гэсэн ойлголттой. Зөвлөлтийн үед ингэж хошигнодог байв: “Адам Ева хоёр ЗСБНХУ-ын иргэн байв. Нэгдүгээрт, тэр хоёр дундаа нэг л алимтай байсан. Хоёрдугаарт, тэд хувцасгүй шахам байсан. Гуравдугаарт, Адам, Ева хоёр диваажинд амьдарч байна гэж бодоод аз жаргалтай байдаг байжээ”.
Өөр бас нэгийг ярихад, Зөвлөлтийн цаа бугачинд Камаз машин бэлэглэжээ. Түүнээс: “Аз жаргалтай байна уу?” гэхэд, “Үнэхээрийн сайхан байна, ганцхан ноход л ядрах юм даа” гэжээ.
“Даваа гараг хүртэл тэсье” гэдэг алдартай кинонд түүхийн багшид сургуулийн захиргаа зохион бичлэг хийлгэ гэж “Аз жаргал гэж юу вэ?” гэсэн сэдэв өгөхөд ямар тэнэг сэдэв вэ? гэжээ. Харин нэгэн сурагч зохион бичлэгтээ: “Аз жаргал гэдэг бол чамайг бусад хүмүүс ойлгох тэр мөчийг хэлнэ” гэсэн ганц өгүүлбэр бичсэнийг уншсаны дараа ангийнхаа хүүхдүүдийн бичсэн бүх зохион бичлэгийг шатаасан байна.
Тэрчлэн Орост ийм нэг яриа байдаг. Бурхан дэлхийг бүтээхээр томоо гэгчийн шавар авчээ. Хэсэг хэсгээр нь эмтэлж авсаар дэлхийг бүтээв. Үлдсэн шавраа дахин хувааж хүн хийлээ. Тэгээд хэр тааруу амьдрахад хүнд юу хэрэгтэй билээ гэж бодож байгаад орон сууц, эд хогшил бүтээжээ.
Ингээд боллоо гэж бодож байтал шавар үлдсэнийг хараад түүгээр юу хийх вэ гэж удаан бодов. Бодож бодож эцэст нь хүнд аз жаргал хэрэгтэй юм байна гэдгийг ойлгожээ. Тийнхүү аз жаргалыг бүтээж эхлэв. Хэчнээн хичээвч аз жаргал бий болохгүй л байлаа.
Тэр үед Бурхан хүнийг дуудаж ирүүлээд, түүнд “Би чамд шаардлагатай эд материалыг бүтээж өгсөн боловч аз жаргалыг яагаад бүтээж чадсангүй. Энэ үлдсэн шаврыг аваад өөртөө аз жаргалыг бүтээхийг бод” гэж хэлжээ.
Тэр цагаас хойш хүн бүр өөрийн аз жаргалыг бий болгодог болжээ. Хэн нэг нь аз жаргалаа бүтээчихэж байхад зарим нь үнэхээр чадахгүй байна гэж Оросын ГХЯ-ны Дипломатын академийн захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Евгений Бажанов “ЭХО планета” сэтгүүлд бичжээ.
Эх сурвалж: “Монцамэ”
